چین که با نیاز روزافزون به انرژی وارداتی روبرو است و نیمی از نفت خام مصرفی خود را از کشورهای خاورمیانه‌ای تامین می‌کند، هم‌اکنون در حال ارزیابی ریسک سیاسی در ایران و ریسک سرمایه‌گذاری در عراق به منظور انجام سرمایه‌گذاری‌های کلان در این دو کشور و تبدیل آنها به تامین‌کنندگان اصلی انرژی خود است.
چین علاقمند است قراردادهای بلندمدت و بزرگی با دو کشور ایران و عراق در زمینه‌های نفت و گاز منعقد کند تا تقاضای روزافزون انرژی خود را تامین نماید. «یان براون» رئیس گروه مطالعات خاورمیانه موسسه «وود مکنزی» می‌گوید: شرکت‌های چینی هم‌اکنون در شرایطی در ایران مشغول به فعالیتند که رقبای قدرتمندی در این کشور برای خود نمی‌بینند و به همین دلیل این شرکت‌ها فرصت یافته‌اند که در پروژه‌های بزرگ نفتی ایران مشارکت کنند.
از سوی دیگر، ایران نیز که 80 تا 90 درصد درآمدهای صادراتی خود را از نفت خام کسب می‌کند، به منظور حفظ سطح فعلی تولید میادین پیر نفتی نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان است که این مبالغ می‌تواند از طریق شرکت‌های خارجی تامین شود، اما قوانین آمریکا شرکت‌ها را از سرمایه‌گذاری در بخش انرژی ایران منع می‌کند.
واشنگتن هر شرکتی را که در بخش نفت و گاز ایران سرمایه‌گذاری کند، بیش از 20 میلیون دلار جریمه خواهد کرد. از سویی، مناقشات مربوط به قراردادها، تاخیرات، روندهای نامناسب بروکراتیک، مشکلات زیرساختاری و منع مالکیت چاه‌های نفت مشکلاتی است که بر سر راه سرمایه‌گذاری خارجی در ایران وجود دارد.
موسسه مشاوره انرژی «پی.اف.سی» در این زمینه در گزارشی می‌نویسد: ایران برای مقابله با موانع و محدودیت‌های آمریکا، روی به انعقاد قراردادهای عظیم با چین آورده است که اگر این استراتژی به موفقیت بیانجامد، ایران خواهد توانست سرمایه‌گذاری و دانش و فناوری خارجی را بدون توجه به موقعیت داخلی و سیاسی خود دریافت کند.
به علاوه، این قراردادهای عظیم همچون قرارداد 100 میلیارد دلاری میدان نفتی یاد آوردان، به ایران کمک خواهد کرد تا از حمایت چین در مسأله هسته‌ای و عدم اعمال تحریم‌های اقتصادی بهره‌مند شود.
